تأخیر اتوبوس‌های فرسوده و  معطلی مردم

روح‌الله یارمحمدی
قم - خبرنگار

 معضل ترافیک و قفل بودن شهر قم دیگر به مسأله‌ای عادی بدل شده است. هر چند باید انصاف به خرج داد و اذعان کرد که مدیریت شهری با راه‌اندازی زیرگذر، روگذر، ساخت پارکینگ و تغییر کاربری برخی کوچه و خیابان‌ها درصدد کاهش شلوغی و سردرگمی شهر و شهروندان است. واقعیت این است که شهر قم در میان خودروهای کوچک و بزرگ و خیابان‌هایی که تقریبا همیشه قفل به نظر می‌رسند گم شده است. شاید یکی از اساسی‌ترین راه‌های چاره این معضل توسعه حمل‌و‌نقل عمومی است، اما وضعیت این ناوگان فراگیر هم قصه پرغصه‌ای دارد. این مشکلات در حالی است که در 2 سال اخیر به اعتقاد مدیران شهری، فعالیت تاکسی‌های اینترنتی بر مشکلات ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی افزوده است.

در این زمینه نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی با ابراز نگرانی از فرسودگی و غیراستاندارد بودن ناوگان عمومی شهر قم اظهار کرد: فرهنگ‌سازی مدیریت ترافیک شهری و آشتی دادن مردم با ناوگان عمومی درون شهری از مطالبات جدی ما از مدیریت شهری است.
«احمد امیرآبادی فراهانی» با تأکید بر این‌که پرونده مشکلات ناشی از ورود تاکسی‌های اینترنتی در مجلس شورای اسلامی ناکام مانده است گفت: این تاکسی‌ها مشکل اساسی حوزه حمل‌و‌نقل عمومی کشور و استان قم است.

وی بررسی ابعاد گوناگون تاکسی اینترنتی در مجلس را بی‌نتیجه دانست و تأکید کرد: تاکسی‌های اینترنتی برای مسافران جذابیت بیشتری دارد و این انتخاب مردم بوده و نمی‌توانیم در برابر خواسته مردم مقاومت کنیم.
امیرآبادی فراهانی با بیان این‌که با بگیر و ببند تاکسی‌های اینترنتی نمی‌توان مشکل شاغلان اصلی ناوگان حمل ونقل شهری را برطرف کرد ادامه داد: حذف تاکسی اینترنتی راه مقابله با این معضل نیست، چون فضای رقابت است و مردم از این نوع تاکسی‌ها به دلیل کیفیت بالاتر و قیمت کمتر بیشتر استقبال می‌کنند.


تاکسی‌های اینترنتی؛ غیرقابل انکار

رئیس شورای اسلامی شهر قم هم با اشاره به برخی از مهم‌ترین مشکلات پیش روی شهر قم اظهار کرد: مشکل حمل‌ونقل، ترافیک و فرسودگی ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی از مشکلات مهم مدیریت شهری قم است. دولت قبل 83 درصد از هزینه نوسازی و خرید ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی را پرداخت می‌کرد، اما در دولت کنونی مبلغی از این محل به شهرداری‌ها پرداخت نشده است.

«عبدالله جلالی» فرسودگی ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی را نگران‌کننده اعلام کرد و گفت: به دلیل بالا بودن هرینه کرایه حمل‌و‌نقل عمومی حتی در سفرهای برون شهری نیز شهروندان استفاده از خودرو شخصی را بر خودرو عمومی ترجیج می‌دهند.


نوسازی ناوگان اتوبوسرانی قم

معاون حمل‌و‌نقل و ترافیک شهرداری قم با بیان این‌که کل ناوگان اتوبوسرانی قم در حال نوسازی است افزود: علاوه بر نوسازی و تعمیرات اساسی کل ناوگان اتوبوسرانی قم، کل نظام مدیریت و بهره‌برداری از سازمان اتوبوسرانی این شهر نیز در حال تغییر است.

«عباس ذاکریان» با تأکید بر این‌که برای افزایش نرخ کرایه ناوگان اتوبوسرانی چاره‌ای نداشتیم اظهار کرد: میانگین افزایش قیمت حدود 20 درصد است و این میزان براساس شاخص‌های تعیین نرخ بلیت اتوبوس و مینی‌بوس درون‌شهری در سال جاری شامل هزینه‌های سرویس و نگهداری، بیمه، تعمیرات و همچنین افزایش 20 درصدی تورم نسبت به سال گذشته است.

وی با اشاره به این‌که شهرداری 30 درصد از یارانه هزینه حمل‌و‌نقل عمومی را پرداخت می‌کند گفت: هزینه حمل هر مسافر به طور متوسط 1700 تومان است که سهم دولت و مردم از این رقم حدود 66 درصد است.

معاون حمل‌و‌نقل و ترافیک شهردار قم تأکید کرد: تعمیر اساسی ۱۰۷ دستگاه اتوبوس قم در دستور کار است. علاوه بر این، ۱۷۷ دستگاه اتوبوس جدید در حال تحویل به قم و افزوده شدن به ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی این شهر است.
ذاکریان با بیان این‌که هزینه تهیه و خرید هر دستگاه اتوبوس حدود 15 میلیارد ریال برآورد می‌شود افزود: با وجود تورم سنگینی که در تهیه و ارائه خدمات حمل‌و‌نقل عمومی حاکم شده است با این حال تعداد ترددهای شهروندان نسبت به 10 سال اخیر به نصف کاهش یافته است.

وی با تأکید بر این‌که یکی از مهم‌ترین برنامه‌های شهرداری بازنگری در طرح جامع حمل‌و‌نقل قم است گفت: مطالعات این طرح تا ۳ ماه آینده نهایی می‌شود که به طور قطع با اجرایی شدن این طرح شاهد افزایش ایمنی و آرام‌سازی تردد در شهر خواهیم بود.
مسئولان و متولیان حمل‌و‌نقل عمومی درون شهری در حالی از مشکلات آن سخن می‌گویند که این ناوگان نمی‌تواند پاسخگوی مردمی باشد که بیشتر از قشر پایین‌دست جامعه هستند. حمل‌و‌نقل عمومی شهر قم علاوه بر مشکل شاخص فرسودگی و آلودگی‌های زیست‌محیطی و صوتی از گرفتاری‌هایی مانند فراگیرنبودن ایستگاه‌ها در همه نقاط شهر، تأخیر در ایاب و ذهاب در مسیرهای مقصد و مبدأ و... رنج می‌برد؛ مشکلاتی که مردم را از استفاده مداوم و متناوب از این ناوگان ناامید می‌کند.


کاهش 50 درصدی استفاده از وسایل حمل‌و‌نقل عمومی

معاون حمل‌و‌نقل و ترافیک شهرداری قم گفت: تا 10 سال پیش روزانه یک میلیون و ۳۰۰ هزار سفر درون‌شهری در قم انجام می‌شد. این میزان سفر با حمل‌و‌نقل عمومی به نصف کاهش پیدا کرده، اما در عوض آمار استفاده از خودروهای شخصی 2 برابر شده است.

 «عباس ذاکریان» در اظهارنظری جالب سیاست‌های توسعه فیزیکی خیابان‌ها را که توسط شهرداری انجام می‌شود نامناسب دانست و گفت: سیاست اعمال شده در قم مانند همه کلان‌شهرهای کشور حرکت به سمت خودرومحوری است و به شکل‌های مختلف استفاده از خودرو تسهیل می‌شود. به گفته ذاکریان، همه روش‌های حمل‌ونقلی منسوخ شده در دنیا در شهری مانند قم در حال اجراست‌. 

این مقام شهرداری قم با انتقاد از سیاست‌های حمل‌ونقلی اعمال شده در قم اظهار کرد: از طرفی مطلوبیت حمل‌و‌نقل عمومی را کاهش داده‌ایم و برای حمل‌و‌نقل شخصی مطلوبیت ایجاد کرده‌ایم. وی در پاسخ به این سوال که چرا شهرداری مدیریت و مالکیت حمل ونقل عمومی را به بخش خصوصی واگذار نمی‌کند؟ بیان کرد: حمل‌و‌نقل عمومی نوعا برای بخش خصوصی صرفه اقتصادی ندارد، اما واقعیت دیگر این است که با هزینه بسیار سنگینی ناوگان عمومی شهر تحمیل و واگذاری آن به بخش خصوصی ریسک محسوب می‌شود. درنهایت جبران خسارت کم‌کاری بخش خصوصی برعهده شهرداری خواهد بود.